Obiekty historyczne znajdujące się na terenie naszej dzielnicy:
Obiekty sakralne
- Zespół kościelny kościoła rzymsko-katolickiego św. Jadwigi Śląskiej (pl. Powstańców Śląskich 3); zespół kościelny obejmuje: kościół parafialny pod wezwaniem świętej Jadwigi z lat 1885−1887 w stylu neogotyckim; kaplicę Ogrójca z 1903, wzniesioną według projektu Ludwika Schneidera w stylu neogotyckim; grupę rzeźb “Adoracja Krzyża” i Pieta z przełomu XIX i XX wieku.
- Kościół Ewangelicko-Augsburski Zbawiciela (ul. ks. bpa H. Bednorza 20); kościół wzniósł mistrz murarski Hermann Ritschel, w latach 1899−1901, w stylu neogotyckim, z cegły klinkierowej. W otoczeniu znajdują się: neogotycka plebania wraz z domem parafialnym, wybudowanym w latach 1907−1908, dawna apteka Graefe’go, dawna willa dra Stauba.
- Krzyże przydrożne przy ulicach: ul. Hallera, ul. Morawa, ul. Wiosny Ludów.
Obiekty użyteczności publicznej
- Zabytkowy budynek administracyjny (tzw. “willa Jacobsena”) z początku XX wieku (ul. ks. bpa H. Bednorza 60).
- Zabytkowy gmach VI Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza (ul. Lwowska 2); wzniesiony w 1906 według projektu Kuntzego (budowniczego miejskiego z Opola), w stylu neogotyckim (podczas III powstania śląskiego był siedzibą Wojciecha Korfantego i Naczelnej Władzy Cywilnej i Wojskowej).
- Gmach dawnej szkoły ewangelickiej (ul. ks. bpa H. Bednorza 13), wybudowany pod koniec XIX wieku, posiada cechy stylów: historyzmu ceglanego, neogotyku, modernizmu.
- Dom handlowy − dawna szkoła katolicka (ul. ks. bpa H. Bednorza 1), obiekt wzniesiono w 1875 w stylu historyzmu, przebudowano w latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku.
- Zespół budynków Szpitala Hutniczego Spółki “Giesche” (ul. J. Korczaka 27); budynek szpitala (obecnie nieużywany), portiernia, park z nagromadzonymi różnorodnymi gatunkami drzew (topola włoska, wierzby płaczące, brzozy i kasztanowce, jesiony, tuje, jałowce, świerki i jodły), ogrodzenie; był to dawny szpital koncernu Georg von Giesches Erben), wybudowany w stylu historyzmu ceglanego z elementami modernizmu.
- Dawny budynek szkoły (ul. J. Korczaka 95, róg ul. Borki); wybudowany w stylu historyzmu ceglanego z elementami neogotyku.
- Zabytkowa Szkoła Podstawowa nr 45 imienia Kornela Makuszyńskiego. Prawdopodobnie w latach 1898−1901 wybudowano budynek przy ul. Siewnej, w 1908 − przy ul. J. Korczaka. W 1969 dobudowano salę gimnastyczną. W 1960 szkole nadano numer 45; do 1996 nosiła imię Janka Krasickiego. W 2001 nastąpiło tąpnięcie, spowodowane szkodami górniczymi. Ściany i fundamenty budynków szkoły oraz innych zabudowań mieszkalnych przy ul. J. Korczaka popękały. W latach 2009−2010 prowadzony był remont i rozbudowa szkoły. Dwa budynki szkolne (jeden z nich dawniej służył przedszkolu) zostały połączone przewiązką, dobudowano salę gimnastyczną i nowe sale lekcyjne.
- Budynek główny Domu Kultury Huty Metali Nieżelaznych w Szopienicach (ul. J. Hallera 28), wybudowany w stylu funkcjonalizmu i socrealizmu; obecnie Miejski Dom Kultury Szopienice−Giszowiec; swoją siedzibę mają tu Galeria Antrakt MDK Szopienice, Miejska Biblioteka Publiczna − Filia nr 36 oraz HetMaN Szopienice (klub szachowy).
- Budynek szkoły wraz z salą gimnastyczną (ul. 11 Listopada 13); wzniesiony w latach pięćdziesiątych XX wieku.
- Dawny ratusz miasta Szopienice (ul. Wiosny Ludów 24); wybudowany w latach 1926−1928 – obecnie ośrodek zdrowia oraz delegatura Urzędu Miasta.
- Budynek poczty (ul. Obrońców Westerplatte 17); wzniesiony w 1930.
- Klasztor sióstr Boromeuszek (ul. Brynicy 14).
- Historyczne ponad stuletnie zabudowania szkolne: Szkoły Podstawowej nr 44 (ul. Morawa) i Szkoły Podstawowej nr 42 (ul. Wiosny Ludów).
Obiekty przemysłowe
- Zespół zabudowy dawnego browaru i słodowni braci Mokrskich (ul. ks. bpa H. Bednorza 2a−6)
- Secesyjna wieża wodna z 1912 (przy ul. J. Korczaka).
- Zespół zabudowy dawnej huty cynku z lat 1908-1912 – budynek muflarni, komin (pozostałość hali nr 1 pieców destylacyjnych), cechownia, wieża ciśnień, portiernia nr 1 (ul. księdza majora Karola Woźniaka)
- Zespół hal Przedsiębiorstwa Komunikacji Tramwajowej (ul. Wałowa 11); wzniesiony pod koniec XIX wieku.
- Zespół budynków dawnej lokomotywowni z końca XIX wieku (ul. 11 Listopada 25).
- Budynek dawnego Centralnego Laboratorium Chemicznego z 1897 roku, stanowiącego pozostałość po hucie cynku “Bernhardi” – obecnie Izba Tradycji Hutniczych Huty Metali Nieżelaznych “Szopienice” S.A. (ul. 11 Listopada 30).
- Budynek dawnej Walcowni Cynku z 1904 roku wraz z zachowaną linią technologiczną.
Obiekty mieszkalne
- Zabytkowa kamienica mieszkalna (ul. ks. bpa H. Bednorza 43); wzniesiona w stylu historyzmu ceglanego.
- Zabytkowa murowana kamienica (ul. ks. bpa H. Bednorza 49); wzniesiona w stylu historyzmu ceglanego.
- Murowany budynek dawnego hotelu Klippera (ul. Lwowska 5); wzniesiony pod koniec XIX wieku; obecnie mieści się w nim przychodnia specjalistyczna.
- Murowana kamienica (ul. Lwowska 7); wzniesiona pod koniec XIX wieku.
- Murowana kamienica (ul. Lwowska 10, róg z ul. Wypoczynkową 1); wzniesiona pod koniec XIX wieku.
- Willa mieszkalna (ul. ks. bpa H. Bednorza 5), wybudowana w 1899 w stylu historyzmu, według projektu architekta H. Ritschela.
- Kamienica mieszkalna z oficyną (ul. ks. bpa H. Bednorza 7/7a), wzniesiona pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu z elementami neogotyku.
- Kamienice z oficynami (ul. ks. bpa H. Bednorza 9, 11/11a), wybudowane pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu.
- Kamienica mieszkalna − dawna apteka Graefe’go (ul. ks. bpa H. Bednorza 14), została wzniesiona w 1892 w stylu historyzmu, obiekt projektował architekt H. Ritschel.
- Kamienica mieszkalna − dawna willa dra Stauba (ul. ks. bpa H. Bednorza 16), wzniesiona w 1892 w stylu historyzmu, zaprojektował ją architekt H. Ritschel.
- Murowana kamienica (ul. Lwowska 12, róg z ul. 11 Listopada 2); wzniesiona pod koniec XIX wieku.
- Murowana kamienica (ul. Lwowska 14, róg z ul. 11 Listopada 1); wzniesiona pod koniec XIX wieku.
- Murowana kamienica (ul. 11 Listopada 1, 3, 5, 7); wzniesiona w 1908.
- Murowana kamienica (ul. 11 Listopada 4); wzniesiona na początku XX wieku.
- Kamienica mieszkalna − dawna kamienica F. Mixy (ul. ks. bpa H. Bednorza 22), wybudowana w 1908, posiada cechy stylu modernizmu i klasycyzmu.
[zob. artykuł https://szopienice.org/artykuly/kamienica-franza-mixy-przy-ul-bednorza-22/]
- Kamienica mieszkalna (ul. M. Wańkowicza 2), wybudowana na początku XX wieku dla F. Mixy.
- Zabytkowa kamienica (ul. J. Korczaka 17); wybudowana w stylu historyzmu ceglanego.
- Dom mieszkalny wielorodzinny (ul. J. Korczaka 37), wzniesiony w stylu historyzmu ceglanego z elementami modernizmu dla koncernu Georg von Giesches Erben.
- Domy robotnicze połączone od frontu murem (ul. J. Korczaka 87/89/91/93); wybudowane w stylu historyzmu ceglanego prostego.
- Zabytkowa kamienica (ul. J. Hallera 6), obecnie restauracja “Piąta Strona Świata” (dawniej bar “Rzepicha”); wybudowana w stylu historyzmu.
- Zabytkowe kamienice (ul. J. Hallera 56 i 58); kamienice o identycznym, bogatym wystroju ceglanym w stylu historyzmu;
- Willa (prawdopodobnie z pierwszego dziesięciolecia XX wieku) wolnostojąca, modernistyczna (ul. J. Kantorówny 20).
- Pałacyk Prittwitz nazywany “zameczkiem” (ul. Krakowska 81-83).
[zob. artykuł https://szopienice.org/artykuly/palacyk-prittwitz/]
Informacje pochodzą z:
* Rejestr zabytków województwa śląskiego
* pl.Wikipedia.org
* Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, Katowice 2012