Menu
Szopienice.ORG
  • Strefa Mieszkańca
  • Historia
    • Artykuły
    • Zabytki
    • Nieistniejące
    • Zwiedzanie
  • Stare Pocztówki
  • Galeria
  • Przemysł
  • Ludzie
  • Mapa
Szopienice.ORG

Pierwsza kronika szkolna w Roździeniu 1826-1900

Napisano dnia 30 stycznia 20171 października 2019

Początki szkolnictwa 

Dokładne dane o szkolnictwie pojawiają się od momentu przyłączenia Śląska do Prus. Król Fryderyk Wielki nakazał, aby więcej czasu poświęcać edukacji. W życie wprowadzone zostały nowe zarządzenia. Nauka była obowiązkowa, a prowadzono ją w języku niemieckim. W 1765 wprowadzona została ustawa o karach pieniężnych za nie posyłanie dzieci do szkoły. Powstawały nowe szkoły (a wraz z nimi stanowiska dla nauczycieli), których historie  zapisywane były w kronikach. Te zaś są również bogatym, a czasami jedynym, źródłem informacji o dzielnicy, na terenie której szkoła się znajdowała. Nie przedstawiają one tylko i wyłącznie suchych danych. Potrafimy z nich wyczytać, jakie nastroje panowały wśród ludności, do czego byli „przywiązani”, jak sobie pomagali, na co chorowali i wiele innych – dzisiaj powiedzielibyśmy –ciekawostek.

Każda kronika była sprawdzana i podpisywana przez wizytatora. Jedną z nich jest kronika Szkoły nr I w Roździeniu

Szkolnictwo w Roździeniu w XIX wieku

Roździeń, dzisiejsza dzielnica Katowic, w XIX wieku należał do Aleksandra Mieroszewskiego, który 1839 roku sprzedał osadę Marii Winkler.

W XIX wieku nastąpił szybki rozwój przemysłu ciężkiego, a wraz z nim rozbudowa osiedli mieszkaniowych. Roździeń zmienił się w osadę przemysłową. Notowano szybki przyrost ludności. Rodziny były wielodzietne, a ilość dzieci prawnie objętych obowiązkiem nauki stale się zwiększała. Postanowiono więc wybudować pierwszą szkołę w Roździeniu. Miały do niej uczęszczać dzieci mieszkające w Roździeniu, Szopienicach, Wilhelminie, Borkach i Bagnie.

Teren pod budowę katolickiej szkoły ofiarowali właściciele ziemscy państwo Mieroszewscy. Część gruntu należała do gospodarza , który otrzymał jako odszkodowanie inne pole. Budowę rozpoczęto 14 września 1825 roku. Warto wspomnieć, że właściciel ziemski pan Mieroszewski pokrył 1/3 kosztów budowy obiektu, pozostałe 2/3 zapłaciła gmina. Ogólny koszt obliczony z dużą dokładnością wyniósł 1170 talarów i 1 fenig. Budowę ukończono w październiku 1826 roku. Szkoła stała w centrum osady. Była jednoklasowa i na początku uczęszczało do niej zaledwie 137 uczniów, a pierwszym nauczycielem w Roździeniu był Julius Lux.

Niestety budynek szybko okazał się za mały. Pierwsza jego rozbudowa nastąpiła już w czerwcu 1831 roku. Właściciel ziemski poniósł koszty inwestycji, które wyniosły 20 talarów, 71 groszy i 6 fenigów. 15 marca 1841 r. szkoła poddana została inspekcji, podczas której zarządzono między innymi remont drewnianej podłogi oraz uzupełnienie zbrojenia dachu. Koszty napraw pokryły gminy Roździeń i Szopienice, a wyceniono ją na 45 talarów i 14 srebrnych groszy.

Liczba dzieci stale rosła. 2 stycznia 1854 zarządzono przebudowę mieszkań nauczycielskich na sale lekcyjne. Tym sposobem uzyskano nowe, choć ciasne sale. Wszelkie modernizacje starego budynku nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. 24 lipca 1858 roku podjęto decyzję o budowie nowej szkoły. Potrzebne na ten cel grunty odstąpił nauczyciel, któremu wypłacono odszkodowanie w wysokości 27 talarów. W 1859 roku dobudowano przybudówkę na dwie sale lekcyjne i dwa mieszkania dla samotnych nauczycieli. Koszt budowy wyniósł 4587 talarów. Po modernizacji szkoła była masywna w dobrym stanie i posiadała: pokój mieszkalny, sypialnię, kuchnię, po jednej sali lekcyjnej dla dzieci pierwszej, średniej i wyższej klasy, małe pomieszczenia znajdujące się na poddaszu z przylegającymi do nich komorami (dla pomocników nauczycieli).

Nastąpił moment, w którym ilość dzieci była tak duża, że nie sposób było wszystkich pomieścić w niezbyt obszernym budynku. Postanowiono poczynić niezbędne kroki by powstała druga szkoła.

Dalsza historia szkół naszej dzielnicy w następnej części.

                                                                       Joanna Kusz-Drozdowska
Akademia Regionalna Gimnazjum nr  13 w Katowicach

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Najnowsze informacje

Szopienice.ORG

Wesprzyj nas!

Będziemy wdzięczni jeśli zdecydują się Państwo wesprzeć działania naszej organizacji poprzez dołożenie swojej "cegiełki".

Dane do przelewu:
Fundacja z Pasją
ul. Bednorza 20
40-384 Katowice
nr konta:
38 2030 0045 1110 0000 0426 2280
tytuł: darowizna na działalność statutową

Tagi

Borki budżet obywatelski burowiec Dąbrówka Mała fundacja z pasją hallera hmn szopienice huta katowice kzk gop Marcin Krupa mdk mdk burowiec mdk szopienice morawa osp szopienice piłka nożna policja rada dzielnicy rada jednostki rada jednostki pomocniczej nr 15 rada jednostki pomocniczej nr 15 szopienice-burowiec rada szopienice remont rjp rjp nr 15 szopienice-burowiec roździeń sport spotkanie szkoła szopienice tramwaj tramwaje uks uks szopienice ul. 11 listopada ul. bednorza ul. gen. hallera ul. hallera ul. morawa ul. obrońców westerplatte ul. wiosny ludów uthemann walcownia walcownia cynku

Archwium z lat 2012-18

Zobacz nas na Instagramie

#tram #szopienice #szopieniceorg #park #tory #slas #tram #szopienice #szopieniceorg #park #tory #slask #silesia #slaskie #katowice #kato #ktw #morning
Wczoraj w @6_lo_katowice odbyły się konsultacje Wczoraj w @6_lo_katowice  odbyły się konsultacje społeczne w sprawie wprowadzenia prohibicji #noalkohol #prohibicja #szopienice #dlugosz #szopki #slask #silesia #slaskie #liceum#ludzie #spotkanie #school #katowice #kato #ktw
Miłego dnia #spacer #szopienice #katowice #skwer Miłego dnia #spacer #szopienice #katowice #skwer #januszsidlo #stokrotka #flower #katowice #slask #silesia
Katowice Szopienice Południowe #szopienice #kato Katowice Szopienice Południowe 
#szopienice #katowice #stacja #peron #pociag #pkp #train #kato #slask #silesia #kolej #koleje #travel
Roboty drogowe na Bednorza #szopienice #katowice # Roboty drogowe na Bednorza #szopienice #katowice #slask #silesia #slaskie #remont #bednorza
Bednorza się zazielenia! #wiosna #szopienice #sla Bednorza się zazielenia! #wiosna #szopienice #slask #katowice #slaskie #silesia #bednorza #krzew #zielen #spring
Obrońców Westerplatte #szopienice #katowice #sla Obrońców Westerplatte #szopienice #katowice #slask #silesia #szopy #slaskie #kato #ktw #katowicenielizbona #lód #droga #rynna
Przy rawie #szopienice #katowice #sky #niebo #blue Przy rawie #szopienice #katowice #sky #niebo #blue sky #tree #nice #szopy #slask #slaskie #silesia
Remont torowiska trwa #szopienice #katowice #slas Remont torowiska trwa 
#szopienice #katowice #slaskie #slask #tramwajeslaskie #remont #tory #poczta #tramwaj #komunikacja #kzkgop
Zobacz więcej Obserwuj

Najnowsze komentarze

  • megalodon o Wieża wodna w Borkach szuka nowego właściciela
  • Antoni Olszowski o Edukacja powszechna w Roździeniu i Szopienicach
  • Ryszard Jurczyk o Kim był Stanisław Olchawa?
©2021 Szopienice.ORG | Powered by SuperbThemes & WordPress